W przeszłości, aby skorzystać z programu, trzeba było najpierw samemu pokryć koszty, a dopiero potem można było liczyć na zwrot. Teraz jest znacznie prościej, bo wprowadzono prefinansowanie: pieniądze trafiają bezpośrednio na konto wykonawcy pracy z budżetu Programu.

Program „Czyste Powietrze” zyskał ogromną popularność, co potwierdzają liczby – tysiące zadowolonych uczestników i znacząca suma przyznanych dotacji świadczą o skali i atrakcyjności inicjatywy. Tygodniowo do programu składanych jest około 5000 wniosków o dotacje, z czego większość zawiera też działania związane z ociepleniem budynku.

Aby skorzystać z programu „Czyste Powietrze”, konieczne jest spełnienie kilku kluczowych warunków kwalifikacyjnych:

• Nie można ubiegać się o dotację na budynki w trakcie budowy lub nieujawnione w urzędzie. Budynek musi być oddany do użytku i zgłoszony do Centralnej Ewidencji Emisyjności Budynków (CEEB). 
• Trzeba być właścicielem lub współwłaścicielem domu, którego dotyczy inwestycja.
• Istotnym elementem, który decyduje o kwalifikacji, jest posiadanie źródła ogrzewania, które nie spełnia obecnych norm ekologicznych – tzw. starych kotłów na paliwa stałe, często określanych mianem “kopciuchów”: kotłów klasy niższej niż piąta, kotłów bezklasowych lub tych, które są nieskuteczne i przestarzałe. 

Uzyskanie dotacji na wykonanie samego ocieplenia domu jest możliwe nawet z piecem klasy piątej.

Wielkość możliwej dotacji zależy od progu dochodowego na który kwalifikuje się dana osoba oraz od wybranego zakresu prac. Szczegóły tych progów oraz kwoty konkretnej pomocy finansowej zostaną omówione dokładniej w dalszych częściach tego raportu.

Program „Czyste Powietrze” – czy warto?

Aby odpowiedzieć sobie na pytanie “czy warto” powinniśmy zacząć od omówienia sytuacji na rynku węgla i innych paliw. Palenie węglem to metoda, która przez wiele lat była standardem w wielu polskich domach i zrozumiałe jest, że nie każdy kwapi się do wykonania skomplikowanego procesu wymiany swojego pleca. Jednak to, co kiedyś było najtańszą formą ogrzewania, dzisiaj przekształca się nie tylko w znaczący problem dla środowiska ale przede wszystkim poważne obciążenie finansowe.

Na stronie wysokienapiecie.com znajduje się ciekawy artykuł, który analizuje długoterminowe trendy dotyczące węgla. Spójrzmy na kilka grafik z tego artykułu:

Tendencja jest bardzo wyraźnie słabnąca, wydobycie wyraźnie spada i będzie nadal spadało. Można pokusić się nawet o stwierdzenie, że jest to długoletni celowy proces mający na celu kompletne wygaszenie wydobycia. Teoria wydaje się szczególnie prawdziwa jeśli zobaczymy sytuację w innych krajach, tam wyciszenie do zera właściwie już nastąpiło:

Czy dzieje się to z powodów ekonomicznych (nie opłaca się), czy z powodu ekologicznych (dbałość o planetę) nie ma znaczenia, faktem jest że wydobycie w Polsce jest coraz droższe. I tak jak ceny gazu czy oleju znacząco wzrosły w momencie wybuchu wojny Ukraińskiej z powodu nagłej mniejszej produkcji tak samo mniejsza produkcja węgla wpłynie na wzrost cen węgla, chociaż prawdopodobnie nie tak nagle jak w przypadku gazu po wybuchu wojny. Jest to proces bardziej długotrwały.

Sztuczne windowanie cen w górę przez rządzących odbywa się też przez dodatkowe opłaty. Już na 2027 planowany jest nowy podatek ETS2 który narzuca dodatkową opłatę na gaz, węgiel oraz olej opałowy. Ponieważ opłata ta będzie narzucona u źródła, nie będzie sposobu go uniknąć. Eksperci mówią że będzie to podwyżka rzędu minimum 500zł za tonę dla węgla i 4gr/kWh dla gazu i 5gr/l oleju opałowego. 

Co więcej, w wielu województwach mamy już ustawę antysmogową, która nakłada opłaty karne za używanie „kopciuchów”. Wiele mandatów zostało już wyegzekwowanych.

Pomijając spodziewane dalsze wzrosty cen, węgiel nawet w obecnej cenie jest bardzo drogim źródłem ogrzewania domu. Jeżeli użyjemy kalkulatory dostępne w Internecie dla typowego domu 150m2 średnio ocieplonego, zawsze wychodzi że ogrzewaniem węglem wychodzi najdrożej, nawet o 9000zł drożej rocznie od innych rozwiązań i to jest prawdziwy powód dlaczego nawet najwięksi krytycy Unii Europejskiej i wymuszonej ekologii decydują się na odejście od węgla: z powodu czystej oszczędności. 

Mimo, że proces wymiany starego kotła to coś co większość osób wolałaby uniknąć lub odwlekać na później to brak jakiegokolwiek działania oznacza, że taka osoba ryzykuje, że nie załapie się na dotacje, które aktualnie są jeszcze dostępne i będzie musiała wyłożyć na wymianę ok. 80.000zł z własnej kieszeni lub płacić nawet dwa razy więcej za węgiel.

Oprócz korzyści finansowych możemy wymienić też:

• Wymiana starego pieca na nowoczesne urządzenie takie jak piec gazowy czy pompa ciepła podnosi wartość nieruchomości. Budynek z przestarzałym “kopciuchem” nie jest tak atrakcyjny jak z innymi urządzeniami do ogrzewania. Przy sprzedaży domu można uzyskać kwotę o co najmniej 60.000zł większą. Inwestycja w wymianę z pewnością “wróci” więc do portfela podczas gdy każdy kolejny sezon palenia węglem to nawet nie w przenośni “puszczenie pieniędzy z dymem”.
• Decydując się na nowoczesne urządzenia bezobsługowe nie trzeba już kupować, przewozić, magazynować i dorzucać węgla. 
• Uwalnia się też przestrzeń w domu, która dotychczas była przeznaczona na kotłownię.
• Nawet osoby dla których wpływ na środowisko nie jest kluczowym aspektem często niespodziewanie czują wielką satysfakcję z tego że ich dom po wymianie jest bardziej nowoczesny, mało emisyjny i zgodny ze wszystkimi normami. To zapewnia spokojny sen.